Corresponding author: Nancy Kamp-Roelands (
Academic editor: René Orij
In dit artikel wordt de impact besproken van het Europese richtlijnvoorstel
Nieuwe Europese regelgeving over duurzaamheidsinformatie in jaarverslaggeving zorgt ervoor dat grote ondernemingen in de nabije toekomst een assurance-opdracht bij de verplichte duurzaamheidsinformatie moeten laten uitvoeren. Ook voor auditors verbreedt de markt. Dit artikel geeft inzicht in de stand van zaken in 2020 voorafgaand aan de publicatie van de richtlijn. Het toont met behulp van empirische data dat zowel Nederlandse beursfondsen als auditors zich versneld moeten gaan voorbereiden op assurance bij duurzaamheidsinformatie. Meer dan de helft heeft namelijk nog geen assurance. Daar waar assurance-opdrachten worden uitgevoerd, ontbreekt consistentie in de reikwijdte van de assurance-opdracht, de gebruikte criteria, de verstrekte mate van zekerheid en aan wie het assurance-rapport wordt geadresseerd.
De Europese Commissie (verder:
Investeerders nemen steeds vaker de prestaties van ondernemingen op milieu- en sociaal gebied mee in hun investeringsbeslissingen (
Als de
Het doel van de assurance-opdracht wordt explicieter beschreven in het gewijzigde artikel 34. “
Hieruit blijkt dat het object van assurance breder is dan alleen de verplichte duurzaamheidsinformatie in het bestuursverslag. Dezelfde informatie in de vorm van het verplichte uniforme elektronisch verslaggevingsformat is ook object van assurance. De informatie in dit format moet worden aangeleverd bij het
Voor de wettelijk verplichte duurzaamheidsinformatie in het bestuursverslag moet de auditor nagaan of dit in overeenstemming is met de
De duurzaamheidsinformatie moet voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen. In de
Informatie in de duurzaamheidsrapportage als object van assurance.
Het bedrijfsmodel, de veerkracht ten aanzien van duurzaamheidsrisico’s en kansen, de strategie van de onderneming, inclusief de overgang naar een duurzame economie en aansluiting met het Parijsakkoord, de dialoog met belanghebbenden en de wijze waarop de strategie wordt uitgevoerd |
De vastgestelde doelstellingen met betrekking tot duurzaamheidsaspecten en van de vooruitgang die de onderneming heeft geboekt bij het bereiken van die doelstellingen |
De rol van de bestuurs-, leidinggevende en toezichthoudende organen ten aanzien van duurzaamheidsaspecten |
Het beleid van de onderneming ten aanzien van duurzaamheidsaspecten |
Risicomanagement en toegepaste zorgvuldigheidsprocedure met betrekking tot duurzaamheidsaspecten |
Indicatoren relevant voor bovenstaande informatie |
De Europese Commissie sluit aan bij de meest gehanteerde standaarden van het Global Reporting Initiative (
Als het
De
Uit volgtijdig internationaal onderzoek van KPMG naar de omvang van assurance blijkt dat sinds 1993 het aantal assurance-opdrachten wereldwijd geleidelijk toeneemt. Het laatste onderzoek laat zien dat 51% van de grootste nationale ondernemingen (N100) een onafhankelijke assurance-opdracht door een auditor heeft laten uitvoeren (
Internationaal onderzoek naar de inhoud en reikwijdte van de assurance-opdracht vanuit de assurance-rapporten zelf liet al vroeg zien dat er een variëteit is in het object van assurance, de criteria die gebruikt worden, de werkzaamheden die worden verricht en aan wie het assurance-rapport wordt geadresseerd (
Met de
Dit onderzoek richt zich op 74 Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen, die op 31 december 2020 waren genoteerd aan de AEX, AMX en AScX. Iedere index bestaat uit 25 ondernemingen. Eén onderneming, Altice Europe, is uit de oorspronkelijke populatie van 75 ondernemingen verwijderd, omdat deze in december 2020 is overgenomen en van de beurs (AMX) is verwijderd. Het artikel van
Voor de 74 ondernemingen zijn de omzet, het balanstotaal en het aantal werknemers verzameld. Ook is een ruwe indeling gemaakt naar typologie van de bedrijfstak. Deze is opgedeeld in industrie, dienstverlening, financiële dienstverlening en handel en wordt getoond in Tabel
Onderzoekspopulatie, uitgesplitst per typologie.
AEX | AMX | AScX | Totaal | Totaal % (n=74) | |
---|---|---|---|---|---|
Handel | 2 | 2 | 4 |
|
|
Industrie | 10 | 9 | 14 |
|
|
Dienstverlening | 5 | 10 | 4 |
|
|
Financiële dienstverlening* | 8 | 3 | 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* Financiële dienstverlening is breed geïnterpreteerd, van banken en verzekeraars tot vastgoedinvesteerders.
Voor het identificeren van de assurance-rapporten met betrekking tot duurzaamheidsinformatie over het boekjaar 2020 is gezocht naar de duurzaamheidsinformatie in het jaarverslag (verplicht voor de ondernemingen die onder de
Er zijn 14 ondernemingen die minder dan 500 werknemers hebben en daarom niet onder de
Tabel
Assurance-rapport ingedeeld naar type index.
AEX (n) | AEX (%) | AMX (n) | AMX (%) | AScX (n) | AScX (%) | Totaal (n) | Totaal % (n=74) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Geen assurance-rapport | 8 | 32% | 14 | 58% | 19 | 76% |
|
|
Geen duurzaamheidsinformatie |
|
|
|
|
||||
Wel assurance-rapport | 17 | 68% | 10 | 42% | 6 | 24% |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
Het type indexnotering lijkt een impact te hebben. In de AEX-index hebben 17 van de 25 ondernemingen (68%) een assurance-opdracht laten uitvoeren, in de AMX 10 van de 24 ondernemingen in de populatie (42%) en in de AScX 6 van de 25 ondernemingen (24%). In totaal zijn bij 24 ondernemingen (73%) de assurance-rapporten te vinden in het jaarverslag, dat vaak ook als geïntegreerd verslag wordt aangeduid. Bij 7 ondernemingen (21%) is het assurance-rapport te vinden in een afzonderlijk verslag. ABN AMRO, ArcelorMittal en NN Group hebben gekozen voor assurance bij een afzonderlijk topdocument dat ABN AMRO een ‘integrated report’ noemt (geheel opgesteld in overeenstemming met het
De verdeling van assurance-rapporten naar typologie laat niet zien dat er een bepaalde bedrijfstak uitspringt, met binnen handel drie ondernemingen (38%) met assurance, industrie 15 ondernemingen (45%), dienstverlening 9 ondernemingen (47%) en de financiële sector 6 ondernemingen (43%). De financiële sector scoort laag. Dit wordt veroorzaakt door bredere typering dan alleen banken en verzekeraars. Voor de uitvoering van hun investeringsactiviteiten vinden banken en verzekeraars assurance bij duurzaamheidsinformatie belangrijk. Toch kiezen zij bij hun eigen duurzaamheidsinformatie, als zij al een assurance-opdracht laten uitvoeren, voor een beperkte mate van zekerheid en slechts tweemaal voor deels een redelijke mate van zekerheid (als mix van beperkte en redelijke mate van zekerheid).
De verdeling naar omzet laat wel een variatie zien. Naarmate de omvang groter is, zijn er ook meer ondernemingen met een assurance-opdracht. Bij een omzet kleiner of gelijk aan € 1 miljard hebben vijf ondernemingen (18%) assurance, bij een omzet tussen € 1 en € 10 miljard hebben 18 ondernemingen (53%) assurance en bij een omzet groter dan € 10 miljard hebben 10 ondernemingen (83%) assurance.
Van de 33 assurance-rapporten zijn er 8 assurance-rapporten afgegeven door buitenlandse auditors. Dit betreft Deloitte België (WDP), Deloitte Luxemburg (Aperam), Deloitte Frankrijk (Unibail Rodamco), EY UK (RELX), KPMG Frankrijk (Air France-KLM), DNV (Arcelor Mittal), Lloyd’s Register (Shell), en PWC UK (Unilever). Uit de verdere analyses zal blijken dat dit een impact heeft op de consistentie in de afgegeven assurance-rapporten. Zij maken geen gebruik van de standaardtemplate voor het assurance-rapport van de
Het object van assurance kon tot op heden variëren, omdat een assurance-opdracht niet wettelijk verplicht is. Met de
Het gehele verslag of de gehele duurzaamheidssectie is object van assurance (NV COS 3810N van de NBA).
Een deel van de duurzaamheidsinformatie uit de duurzaamheidssectie is object van assurance (NV COS 3000A van de NBA).
Alleen (enkele) indicatoren uit de duurzaamheidssectie zijn object van assurance (NV COS 3000A van de NBA).
Tabel
Object van assurance in assurance-rapport ingedeeld naar type index.
AEX (n) | AEX (%) | AMX (n) | AMX (%) | AScX (n) | AScX (%) | Totaal (n) | Totaal % (n=33) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gehele rapport/paragraaf duurzaamheid | 10 | 59% | 5 | 50% | 4 | 66% |
|
|
Deel van de duurzaamheidsinformatie (indicatoren en beschrijvend) | 2 | 12% | 0 | 0% | 1 | 17% |
|
|
Alleen indicatoren | 5 | 29% | 5 | 50% | 1 | 17% |
|
|
|
|
|
|
|
Opgemerkt moet worden dat in het gecombineerde assurance-rapport van Signify in de Annex van het assurance-rapport ook het
De accountant of andere geaccrediteerde auditor moet volgens de
Tabel
Criteria assurance duurzaamheidsinformatie.
AEX (n) | AEX (%) | AMX (n) | AMX (%) | AScX (n) | AScX (%) | Totaal (n) | Totaal % (n=33) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Criteria: |
8 | 47% | 4 | 40% | 4 | 67% |
|
|
Criteria onderneming | 6 | 35% | 3 | 30% | 2 | 33% |
|
|
Criteria: |
0 | 0% | 1 | 10% | 0 | 0% |
|
|
Criteria: |
1 | 6% | 0 | 0% | 0 | 0% |
|
|
Criteria: BW 2.9, RJ 400 of RJ 920 | 0 | 0% | 0 | 0% | 0 | 0% |
|
|
Overig | 2 | 12% | 2 | 20% | 0 | 0% |
|
|
|
|
|
|
|
In één assurance-rapport lijkt een onjuistheid te staan. Daarbij wordt voor de conclusie verwezen naar de criteria IFRS en artikel 362 BW 2.9, wat uitsluitend financieel georiënteerd is, maar in de sectie over de criteria wordt wel de verwijzing gemaakt naar het
Opvallend is dat met uitzondering van de drie gecombineerde assurance-rapporten, waarbij uit hoofde van de wettelijke verplichting bij de jaarrekeningcontrole een verwijzing wordt gemaakt, er in geen van de assurance-rapporten een directe verwijzing wordt gemaakt naar Burgerlijk Wetboek Boek 2 Hoofdstuk 9 artikel 391 lid 1, dat al sinds 2004 de wettelijke basis vormt voor de te rapporteren duurzaamheidsinformatie in het bestuursverslag:
Voor de mate van zekerheid die de auditor kan verkrijgen wordt een onderscheid gemaakt tussen een redelijke mate van zekerheid en een beperkte mate van zekerheid. Dit moet vooraf met de opdrachtgever worden besproken en overeengekomen. De
Tabel
Mate van zekerheid ingedeeld naar type index.
AEX (n) | AEX (%) | AMX (n) | AMX (%) | AScX (n) | AScX (%) | Totaal (n) | Totaal % (n=33) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Beperkt | 11 | 64% | 8 | 80% | 4 | 66% |
|
|
Combinatie redelijk/beperkt | 4 | 24% | 0 | 0% | 1 | 17% |
|
|
Redelijk | 2 | 12% | 2 | 20% | 1 | 17% |
|
|
|
|
|
|
|
In het
De onderzoeksresultaten laten zien dat negen assurance-rapporten (28%) worden afgegeven door EY, acht (24%) door KPMG, zeven (21%) door Deloitte, zes (18%) door PwC en drie door de eerder genoemde niet-accountantskantoren. Tabel
Betrokken auditor ingedeeld naar type index.
AEX (n) | AEX (%) | AMX (n) | AMX (%) | AScX (n) | AScX (%) | Totaal (n) | Totaal % (n=33) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
EY | 4 | 24% | 2 | 20% | 3 | 50% |
|
|
KPMG | 5 | 29% | 2 | 20% | 1 | 17% |
|
|
Deloitte | 3 | 18% | 3 | 30% | 1 | 17% |
|
|
PwC | 3 | 18% | 2 | 20% | 1 | 17% |
|
|
Overig | 2 | 11% | 1 | 10% | 0 | 0% |
|
|
|
|
|
|
|
* Er zijn voor 3 ondernemingen rapporten afgeleverd door een overige organisatie, deze zijn opgesteld door DNV UK (ArcelorMittal), Bureau Veritas Inspection & Certification NL (Boskalis) en Lloyd’s Register UK (Royal Dutch Shell).
In Nederland domineren accountantskantoren de markt van assurance bij duurzaamheidsinformatie. Omdat de Europese Commissie de invulling aan de lidstaten overlaat, omvat het
Zoals eerder in het artikel aangegeven is er een collectieve verantwoordelijkheid van de leden van de leidinggevende, bestuurs- en toezichthoudende organen van een onderneming voor het rapporteren overeenkomstig de toekomstige standaarden voor duurzaamheidsrapportage in Europa. Tegelijkertijd voert de auditor de assurance-opdracht uit ten behoeve van het maatschappelijk verkeer. In de standaarden
Geadresseerde van het assurance-rapport ingedeeld naar auditor.
Deloitte | EY | KPMG | PwC | Overig | Totaal (n) | Totaal % (n=33) | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Shareholders and Supervisory Board | 2 | 7 | 5 | 1 | 0 |
|
|
Executive Board and Supervisory Board | 0 | 1 | 1 | 4 | 0 |
|
|
Shareholders | 2 | 0 | 1 | 0 | 0 |
|
|
Board of directors | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 |
|
|
Overig | 2 | 1 | 1 | 0 | 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De grote variëteit aan adresseringen in de onderzoeksresultaten laat zien dat auditors duidelijk worstelen met de adressering. Daarom is ook gekeken naar de consistentie met de afgegeven controleverklaring bij de jaarrekening. Van de 33 afgegeven assurance-rapporten zijn er 29 assurance-rapporten waarbij het kantoor van de jaarrekeningcontrole hetzelfde is als bij de duurzaamheidsinformatie. Bij ArcelorMittal, Boskalis, Shell en Unilever is er een ander kantoor voor de duurzaamheidsinformatie. Bij de drie gecombineerde assurance-rapporten van EY staan de jaarrekeningcontrole en de assurance bij de duurzaamheidsinformatie in één assurance-rapport en is de adressering uiteraard dezelfde, dus die zijn niet meegenomen in de analyse. Bij één assurance-rapport ontbrak de geadresseerde (RELX). Er zijn daarom 25 vergelijkingen gemaakt.
Tabel
Verschil geadresseerde assurance-rapport en financiële audit rapport ingedeeld naar betrokken accountantskantoor.
Financiële audit | Assurance-rapport | Deloitte | EY | KPMG | PwC | Totaal (n) | Totaal % (n=25) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
|
- | 3 | 4 | 6 | 1 |
|
|
Shareholders | Shareholders and other stakeholders | 1 | 0 | 0 | 0 |
|
|
Board of directors | 1 | 0 | 0 | 0 |
|
||
Management of X | 1 | 0 | 0 | 0 |
|
||
Shareholders and Supervisory Board | Executive Board and Supervisory Board | 0 | 1 | 1 | 4 |
|
|
Stakeholders and the Supervisory Board | 0 | 0 | 1 | 0 |
|
||
Members | Geen adressering | 0 | 1 | 0 | 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
Er zijn verder twee Franse ondernemingen die voor de jaarrekeningcontrole twee accountantskantoren gebruiken. Dit is gebruikelijk in Frankrijk. Het betreft Air France-KLM (jaarrekening: KPMG & Deloitte, duurzaamheid: KPMG) en Unibail Rodamco Westfield (jaarrekening: Deloitte & EY, duurzaamheid: Deloitte). De adressering is echter wel dezelfde.
In de assurance-rapporten is met betrekking tot de communicatie met de Raad van Commissarissen 23 maal een verwijzing te vinden (70%). Dit betreft vijfmaal key assurance matters die opgenomen zijn in het assurance-rapport, plus een afzonderlijke zin met een verwijzing naar de communicatie met de Raad van Commissarissen. Deze zijn opgenomen in de assurance-rapporten van EY (viermaal) en KPMG (eenmaal). Hiervan zijn er drie gecombineerde assurance-rapporten. De standaardzin over de communicatie van relevante zaken met de Raad van Commissarissen ‘sec’ is 17 maal opgenomen (53%). In het assurance-rapport van DNV bij ArcelorMittal staan zeven observaties en punten ter verbetering. In het kopje erboven staat dat deze zullen worden besproken met het management van ArcelorMittal, maar dat deze geen afbreuk doen aan de conclusie. Op deze manier krijgt de lezer een inkijkje in de zaken die in de managementletter zullen worden besproken. Dit moet worden bezien in het licht van de continue verbetering van verslaggeving over duurzaamheid en de onderliggende processen.
Onderzoek van
Positie Transparantiebenchmark ingedeeld naar aanwezigheid assurance-rapport en type index.
AEX | AMX | AScX | Totaal assurance | Totaal ondernemingen (n) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aanwezigheid assurance |
|
|
|
|
|
|
|
% | ||||
Positie top 20 | 5 | 0 | 2 | 0 | 2 | 0 | 9 | 100% | 0 | 0% |
|
|
Positie 21–50 | 2 | 1 | 2 | 2 | 4 | 0 | 8 | 73% | 3 | 27% |
|
|
Positie 51–100 | 5 | 2 | 5 | 4 | 0 | 1 | 10 | 59% | 7 | 51% |
|
|
Positie 101–200 | 2 | 5 | 0 | 7 | 0 | 14 | 2 | 7% | 26 | 93% |
|
|
Positie 200-lager* | 3 | 0 | 1 | 1 | 0 | 4 | 4 | 44% | 5 | 56% |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* Er zijn 4 ondernemingen met assurance en toch een 0-score: Arcelor Mittal (AEX), RELX (AEX), Unibail Rodamco (AEX) en Aperam (AMX) hebben een 0-score. Zij hebben alle vier een buitenlandse auditor. In het Transparantiebenchmarkrapport wordt aangegeven dat dit kan worden voorkomen als er een verslag op groepsniveau is zonder dat vanuit daar naar de Nederlandse entiteit wordt verwezen en zonder dat deze organisatie zich heeft aangemeld voor de groepsverslagenregeling.
Opvallend is dat de helft van de ondernemingen (37 ondernemingen) uit de drie indexen op de posities lager dan 100 staan in de Transparantiebenchmark. Dit is lager dan verwacht, omdat de meeste beursfondsen onder de
In de puntentelling die gekoppeld is aan de positie in de Transparantiebenchmark is ook een vraag opgenomen die over assurance gaat en waarvoor een onderneming maximaal 15 punten kan krijgen. Dit kan van invloed zijn op de analyse van de mate van transparantie en de aanwezigheid van assurance. Daarom is ook een analyse gemaakt van de scores exclusief de punten voor assurance. Omdat de posities niet voor alle ondernemingen in de Transparantiebenchmark kunnen worden gecorrigeerd, worden de resultaten in Tabel
Score Transparantiebenchmark gecorrigeerd voor assurance ingedeeld naar aanwezigheid assurance-rapport en type index.
AEX | AMX | AScX | Totaal assurance | Totaal ondernemingen (n) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aanwezigheid assurance |
|
|
|
|
|
|
|
% | ||||
Score >80 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 100% | 0 | 0% |
|
|
60< Score ≤80 | 4 | 2 | 4 | 4 | 6 | 1 | 14 | 67% | 7 | 33% |
|
|
40< Score ≤60 | 7 | 3 | 5 | 5 | 0 | 1 | 12 | 57% | 9 | 43% |
|
|
20< Score ≤40 | 1 | 0 | 0 | 3 | 0 | 9 | 1 | 8% | 12 | 92% |
|
|
0< Score ≤20 | 0 | 3 | 0 | 2 | 0 | 5 | 0 | 0% | 10 | 100% |
|
|
Score 0 | 3 | 0 | 1 | 0 | 0 | 3 | 4 | 57% | 3 | 43% |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hoewel er wat nuances zijn, gaan de resultaten dezelfde richting uit. Ondernemingen uit de AScX die hoger scoren voor wat betreft transparantie (alle zes tussen 60–80 punten), vragen ook vaker om assurance. Dit sluit aan bij het onderzoek van
De onderzoeksresultaten laten zien dat met betrekking tot de omvang van assurance nog veel voortgang geboekt moet worden ter voorbereiding op de
Hoewel de Nederlandse accountants de markt in Nederland domineren, voeren bij de Nederlandse beursfondsen ook buitenlandse auditors de assurance-opdracht uit (acht van de 33), deels omdat het om buitenlandse rechtspersonen gaat. Daarom is het goed dat de reikwijdte van de assurance-opdracht en de te hanteren criteria op Europees niveau worden geregeld. Duurzaamheid bestaat uit verschillende onderwerpen die verschillende expertise vergen. Dit soort opdrachten moet daarom door multidisciplinaire teams worden uitgevoerd. De grotere accountantskantoren in Nederland hebben inmiddels afzonderlijke sustainability-afdelingen. Echter, ook de controlerend accountant die betrokken is bij de wettelijke jaarrekeningcontrole, en die dit soort assurance-opdrachten steeds meer zal aftekenen, zal kennis en ervaring op moeten doen om deze eindverantwoordelijkheid te kunnen nemen. De duurzaamheidsonderwerpen en financiële context en data raken steeds meer met elkaar verweven en dan is steunen op de sustainability-afdeling van het accountantskantoor onvoldoende. Er is een geïntegreerd multidisciplinair team nodig. Ook voor investeerders en andere stakeholders zou een one-stopshop voor het assurance-rapport in het bestuursverslag wellicht een welkome ontwikkeling zijn.
Met dank aan Mark Gils voor het verzamelen van de verslagen en assurance-rapporten en de bijdrage aan het analyseren van de assurance-rapporten en het samenstellen van de tabellen.
In de stukken van de Europese Commissie wordt gesproken over duurzaamheidsrapportage. Hierbij gaat het niet om een afzonderlijke duurzaamheidsrapportage, maar om een onderdeel in het bestuursverslag dat de verplichte duurzaamheidsinformatie bevat.
In navolging van het
Europese (accounting) definitie van een grote onderneming: het voldoen aan ten minste twee van de drie volgende criteria: 250 werknemers of meer, meer dan € 43 miljoen balanstotaal of meer dan € 50 miljoen omzet.
De KPMG Survey (2020) laat zien dat 67% van de 3.983 ondernemingen de
De Transparantiebenchmark is een officieel instrument van de Nederlandse overheid om transparantie van de ongeveer 500 grootste ondernemingen in Nederland te onderzoeken op het gebied van duurzaamheid. Dit wordt gedaan op basis van een uitgebreide vragenlijst.
Onderzochte populatie.
AEX | AMX | ASCX |
---|---|---|
ABN AMRO | Aalberts | Accell |
Adyen | Air France KLM | Accsys |
Aegon | Aperam | Acomo |
Ahold Delhaize | Arcadis | Ajax |
Akzo Nobel | Basic Fit | Alfen |
ArcelorMittal | BESI | AMG |
ASM International | Boskalis | Avantium |
ASR | Corbion | B&S |
ASML | Eurocomm. Prop | BAM |
DSM | Fagron | Brunel |
Galapagos | Flow Traders | ForFarmers |
Heineken | Fugro | Heijmans |
IMCD | GrandVision | Hunter Douglas |
ING | Intertrust | Kendrion |
JUST EAT |
JDE Peet’s | Kiadis Pharma |
KPN | NSI | Lucas Bols |
NN Group | OCI | Nedap |
Philips | Pharming | Ordina |
Prosus | PostNL | Sif holding |
Randstad | SBM Offshore | Sligro |
RELX | Signify | TomTom |
Royal Dutch Shell | TKH | Van Lanschot Kempen |
Unibail Rodamco Westf. | Vopak | VastNed |
Unilever | WDP | Vivoryon |
Wolters Kluwer | Wereldhave |