Maandblad Voor Accountancy en Bedrijfseconomie 84(12): 649-657, doi: 10.5117/mab.84.13889
Het echec van IAS 19 in Nederland verklaard
expand article infoRalph Ter Hoeven, Anne Laning
Open Access
Abstract
In dit artikel worden de onderliggende concepten van de internationale pensioenverslaggevingsstandaard (IAS 19) besproken en afgezet tegen de kenmerken van Nederlandse pensioenregelingen die uitgaan van risicodeling. Door het binaire classificatiesysteem van IAS 19 uitgaande van een werkgever die niet dan wel volledig het risico van een pensioentoezegging draagt, kunnen de (risicodelende) Nederlandse pensioenregelingen niet goed worden ingedeeld. IAS 19 gaat verder uit van de premisse dat de pensioenuitvoerder een verlengstuk is van de pensioentoezeggende werkgever, waardoor in de waardering van de pensioenverplichting geen rekening kan worden gehouden met de risico’s die door het pensioenfonds zelf zullen worden geabsorbeerd. Dit gebrek aan aansluiting tussen de onderliggende beginselen van IAS 19 en de Nederlandse pensioenregelingen en -kaders heeft ertoe geleid dat de Raad voor de Jaarverslaggeving volledig afstand heeft gedaan van de IAS 19-benadering in hoofdstuk 271.3 van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. De achtergronden van dit besluit worden in deze bijdrage beschreven. Dit artikel beschrijft verder de risicodelende mechanismen die op grond van diverse rechtsbronnen en overeenkomsten in Nederland gelden en toont door middel van empirisch onderzoek aan dat risicodeling tussen de bij de pensioenregeling betrokken partijen ook daadwerkelijk plaatsvindt in de Nederlandse praktijk. Werkgevers blijken maar voor een beperkt deel bij te dragen aan het herstel van het dekkingstekort van de door ons onderzochte pensioenfondsen. Ten slotte wordt in het laatste gedeelte van het artikel nog een conceptuele aanzet gegeven hoe een toekomstige internationale standaard beter rekening kan houden met risicodeling. Centraal in deze analyse staat de vraag ten opzichte van wie de werkgever de verplichting voortvloeiende uit de pensioentoezegging heeft.