Maandblad Voor Accountancy en Bedrijfseconomie 86(3): 491-512, doi: 10.5117/mab.86.15775
De wijziging van IFRS inzake pensioenen en de invloed daarvan op de jaarrekening
expand article infoCoen Arnold, Gerard Van Santen
Open Access
Abstract
In deze bijdrage wordt verslag gedaan van een onderzoek naar (a) de stand van zaken ten aanzien van de verslaggeving van toegezegd-pensioenregelingen in de jaarrekening op onderwerpen waarop de nieuwe International Accounting Standard 19 Revised ‘Employee Benefits’ (IAS 19R) wijzigingen aanbrengt, en (b) de mogelijke gevolgen van deze wijzigingen in IAS 19R voor de verslaggeving van pensioenen in de jaarrekening. De nieuwe IAS 19R is verplicht voor boekjaren die aanvangen op of na 1 januari 2013. Het (cumulatief) effect van de overgang naar IAS 19R dient in het openingsvermogen van het vergelijkende boekjaar (1 januari 2012, oftewel eindstand 2011) te worden verwerkt. Voor een inschatting van de verwachte gevolgen van IAS 19R is (daarom) gebruik gemaakt van jaarrekeningen over het boekjaar 2011. Geconcludeerd wordt dat de grootste invloed van IAS 19R betreft het afschaffen van de ‘corridor’-methode en de veelal nadelige impact hiervan op het eigen vermogen. Dit is hiermee dan ook het grootste verschil tussen de grondslagkeuzes onder de huidige IAS 19. De tweede belangrijke invloed is de wijziging in berekening van de nettofinancieringskosten. Effectief betekent deze wijziging dat het verwachte rendement op fondsbeleggingen dient te worden gebaseerd op de voor de bepaling van de pensioenverplichtingen gehanteerde disconteringsvoet. Bij het merendeel van de ondernemingen heeft de wijziging in de basis van de nettofinancieringskosten een negatief effect op het operationele resultaat. Het effect op het operationele resultaat kan overigens gemitigeerd worden door de financiële componenten van de pensioenlasten onder de financiële baten en lasten te presenteren. In deze bijdrage wordt verder aandacht besteed aan enkele naar verwachting in de Nederlandse pensioencontext relevante wijzigingen in IAS 19R, zoals de toerekening van de werknemersbijdragen en het rekening houden met de limitering van werkgeversbijdragen (indien daar sprake van is). Geconcludeerd is dat uit de onderzochte jaarrekeningen 2011 niet duidelijk is af te leiden wat de impact gaat zijn van vorengenoemde wijzigingen. Wel blijkt uit het onderzoek dat de werknemersbijdragen veelal beperkt van omvang zijn en uit dien hoofde mag worden verwacht dat de impact van de wijziging op de jaarrekening beperkt zal zijn. De impact van de limitering van de werkgeversbijdragen is uit de jaarrekeningen 2011 niet af te leiden, waarschijnlijk mede vanwege de onduidelijkheid over de toepassing van deze bepaling in de praktijk. In de jaarrekeningen 2013 zal dit (mogelijk pas) duidelijk worden.