Maandblad Voor Accountancy en Bedrijfseconomie 87(4): 126-143, doi: 10.5117/mab.87.16363
Het gebruik van gedragswetenschappelijke aspecten in assurance, audit en management control
expand article infoHans Strikwerda
Open Access
Abstract
Gelet op de betekenis van gedragswetenschappelijke factoren op de prestaties en de strategische ontwikkeling van de onderneming, en daarmee het in-control zijn van de onderneming, is het terecht dat controllers, accountants en auditors in hun werk aandacht besteden aan die gedragswetenschappelijke factoren. Echter, de wijze waarop de genoemde beroepsgroepen omgaan met gedragswetenschappelijk factoren roept vraagtekens op. In het artikel wordt kort uiteengezet wat de hoofdlijnen zijn van de bodies of knowledge van de voor de genoemde professionals relevante specialisaties organizational behavior en administrative behavior. Vervolgens wordt aan de hand van een van de belangrijkste tekstboeken op het gebied van management control geïllustreerd dat daarin op een onzorgvuldige en onjuiste wijze gebruik wordt gemaakt van inzichten uit de organizational behavior. Omdat auteurs over soft controls ook naar dat tekstboek verwijzen roept dit ook een aantal vragen op over soft controls. Daarna wordt aan de hand van Bower’s bottom- up resource allocation process aangetoond dat Bower daarin weliswaar juist gebruik gemaakt van een centraal model uit de organizational behavior, het Interactionist Perspective Model, maar dat praktijkmensen, bestuurders, CFO’s, controllers, daaraan voorbij gaan met als gevolg dat Bower’s model niet werkt, alhoewel goed opgezet gezien vanuit organizational behavior. Als vierde element in dit artikel wordt aan de hand van waardenprogramma’s uiteengezet dat daarin essentiële zaken als resistence to control en resistance through distance over het hoofd worden gezien, met averechtse effecten met betrekking tot beïnvloeding van gedrag van de leden van de organisatie als gevolg; de wijze waarop verzuimd wordt goed gebruik te maken van de inzichten vanuit het vakgebied organizational behavior roept risico’s op. Het artikel besluit met de conclusie dat controllers, accountants en auditors, gelet op de norm van evidence based management van de primaire literatuur over organizational behavior en administrative behavior gebruik zullen moeten maken en zullen moeten afzien van de idee van soft controls.