De controle van jaarrekeningen kenmerkt zich door het toetsen aan normen. Nederlandse normen voor het opstellen van jaarrekeningen zijn opgenomen in de Richtlijnen voor jaarverslaggeving (RJ). Voor het controleren van jaarrekeningen gelden in Nederland de Nadere voorschriften controle- en overige standaarden (NV COS; NBA 2020). Deze normen zijn opgebouwd vanuit doelstellingen die op principes zijn gebaseerd. Tijdens de jaarrekeningcontrole passen accountants professionele oordeelsvorming toe en handhaven een professioneel-kritische instelling.

De oproep van de CTA aan de accountancysector om uniform en eenduidig te rapporteren over kwaliteit sluit aan bij het idee dat controlekwaliteit een grijpbaar fenomeen zou zijn dat op eenduidige wijze kan worden gelinkt aan de werkzaamheden van accountants, de kwaliteit van de jaarrekening en het reilen en zeilen in een organisatie. Briloff (1972) constateerde al dat dit wereldbeeld gangbaar is binnen het vakgebied van accounting (zie tevens Humphrey et al. 2018; Macintosh 2009), dus in dat opzicht is het helemaal niet verwonderlijk dat de CTA deze oproep aan de sector heeft gedaan. Inherent aan het normenkader van accountants is echter ook dat er geen eenduidige normen bestaan voor het opstellen en controleren van jaarrekeningen. Eenduidige en uniforme AQI’s, als een afgeleide van deze werkzaamheden van accountants, zijn daarmee volgens ons een contradictio in terminis.

De veronderstelling achter het idee dat er eenduidige AQI’s zouden bestaan is gebaseerd op het hiervoor genoemde wereldbeeld dat gangbaar is binnen accounting en bekend staat als ‘Cartesian dualism’ (Stewart and Mickunas 1974). Dit is een wereldbeeld dat rechtstreeks uit de natuurwetenschappen afkomstig is, waarbij wordt uitgegaan van de gedachte dat er een concrete en tastbare wereld met materiële objecten bestaat (buiten mensen om en om hen heen), die tot op zeer grote hoogte geduid en gevat kan worden mits onderzoekers (zoals accountants) hun best doen en adequate metingen verrichten van specifieke objecten in die tastbare wereld en hun onderlinge relatie(s). Denk hierbij aan onderzoek naar de leeftijd van een boom of het functioneren van een auto. Op het moment dat er geen sprake is van een duidelijk aanwijsbaar materieel object, maar dat hierover ogenschijnlijk wel op eenduidige wijze wordt gesproken, hebben we te maken met een sociaal geconstrueerd fenomeen. Denk hierbij aan gevoelens van mensen. Er zijn signalen op te vangen dat iemand bepaalde gevoelens ervaart (bijvoorbeeld huilen of schreeuwen), maar wat er precies aan de hand is – of er wellicht sprake is van verdriet, woede, pijn, of een combinatie daarvan – zal tot op zekere hoogte een inschatting blijven. We zijn daarbij doorgaans aangewezen op wat iemand zelf van zijn of haar gevoelens denkt, voor zover deze al in woorden kunnen worden uitgedrukt. Controlekwaliteit is ook zo’n sociaal geconstrueerd fenomeen waarbij geen sprake is van een direct waarneembaar materieel object waar het aan gekoppeld is.

Het normenkader van accountants richt zich vooral op het inschatten van risico’s van materieel belang voor de jaarrekening. Op het niveau van beweringen over transactiestromen, jaarrekeningposten en toelichtingen gaat het om het voorkomen, de volledigheid, de nauwkeurigheid, de afgrenzing, de classificatie en de presentatie van transacties die plaatsvinden binnen organisaties (Standaard 315.A129; NBA 2020), waarvan het resultaat wordt weergegeven in een jaarrekening. Bij het opstellen van de jaarrekening vinden, in het kader van het maken van dergelijke samenvattingen, reductieslagen plaats en worden aannames gedaan. Het dagelijkse reilen en zeilen binnen een organisatie laat zich immers niet volledig noch eenduidig in een reeks van getallen tot uitdrukking brengen (Briloff 1972; Macintosh 2009; Morgan 1988). De sfeer op de werkvloer, hoe mensen met elkaar omgaan, hoe een organisatie in het nieuws komt of hoe zij zich presenteert op sociale media kunnen van groot belang zijn voor een organisatie, maar zijn niet noodzakelijkerwijs zichtbaar in de cijfers. Daarnaast kunnen cijfers zijn gekleurd door interne machtsverhoudingen binnen een organisatie, voorkeuren vanuit het verleden of ontwikkelingen bij concurrenten (Gambling 1977, 1987; Demirag and Khadaroo 2011; Ezzamel and Burns 2005). Een jaarrekening is dus hooguit een representatie van de werkelijkheid en kan deze werkelijkheid nooit volledig of op eenduidige wijze (be)vatten. Hierdoor is sprake van reductionisme in het opstellen van de jaarrekening.

Ook in het controleren van de jaarrekening is sprake van reductionisme. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van steekproeven en checklists in de accountantscontrole. Bij steekproeven heeft de inschatting van het steekproefrisico door de accountant invloed op de steekproefomvang, waardoor zaken niet meegenomen kunnen worden in de steekproef. Daarnaast is het mogelijk dat de populatie niet volledig was. Bij checklists bestaat het risico dat niet is voorzien in specifieke zaken die relevant zijn voor de controle van de jaarrekening bij een betreffende cliënt. In beide gevallen is sprake van een vereenvoudiging van de werkelijkheid.

Bij het opstellen en rapporteren van AQI’s is er vervolgens opnieuw sprake van reductionisme, aangezien er gemiddeldes worden berekend op basis van een groot aantal opdrachten die zijn uitgevoerd door meerdere mensen. Daarnaast worden veel aspecten van de uitgevoerde werkzaamheden door controleteams buiten beschouwing gelaten wanneer zij hun rapportages opmaken. AQI’s zijn hier een afgeleide van. Welke informatiewaarde hebben deze sterk vereenvoudigde en noodzakelijk beperkte indicatoren dan precies, behalve het geven van een indruk?

Door al de bovengenoemde reductieslagen zullen we mogelijk nooit (helemaal) weten of accountants hun werkzaamheden goed hebben uitgevoerd en in hoeverre daadwerkelijk sprake is van een ‘goede’ controle. Het opstellen en controleren van jaarrekeningen blijft immers in belangrijke mate mensenwerk. Daarnaast kan accountantscontrole worden gekenmerkt als een vertrouwensgoed waar professionele oordeelsvorming een belangrijke rol speelt en kwaliteit moeilijk is vast te stellen (Causholli and Knechel 2012). Desondanks heeft de Limpergiaanse notie van accountants als vertrouwenspersoon van het maatschappelijk verkeer haast mythische proporties gekregen die moeilijk waargemaakt kunnen worden (zie tevens Sterling 1979). Dat blijkt telkens opnieuw als er een fraude- of boekhoudschandaal in het nieuws komt zonder dat accountants de maatschappij hiervoor hebben gewaarschuwd. De tragiek hierin is onder meer dat accountants niet altijd in staat zijn om alles te zien en gebonden zijn aan hun eigen regelgeving die een geheimhoudingsplicht kent (Wet toezicht accountantsorganisaties, artikel 63a; Verordening gedrags- en beroepsregels accountants, paragraaf 2.6; NBA 2020), terwijl ze ondanks hun goede bedoelingen wel worden aangesproken op deze schandalen.

Hoewel accountants zich doorgaans bewust zijn van het feit dat cijfers in de jaarrekening geen accurate, laat staan volledige, weergave zijn van de complexe werkelijkheid in organisaties, worden deze cijfers in de perceptie van wat ‘de maatschappij’ wordt genoemd veelal wel als zodanig gepercipieerd. Morgan (1988) formuleert dit als volgt:

“Accountants have long recognized the limitations of numerical modes of representation, but have been hamstrung in their attempts to overcome them … [this has happened] because the numerical view [of accounting] has been equated with an objective view. The idea that accountants represent reality “as is” through the means of numbers that are objective and value free, has clouded the much more important insight that accountants are always engaged in interpreting a complex reality, partially, and in a way that is heavily weighted in favour of what the accountant is able to measure and chooses to measure, through the particular schemes of accounting to be adopted” (Morgan 1988, p. 480, cursiveringen in origineel).

Op basis van deze conclusie van Morgan komt een kloof naar voren tussen de visie van accountants en de maatschappij rond de mate van subjectiviteit van cijfers. Deze frictie tussen objectiviteit en subjectiviteit, die inherent is aan het werk dat accountants doen, sluit aan bij de verwachtingskloof zoals onderkend door Porter (1993), waarbij prestaties van accountants niet altijd aansluiten bij de normen die aan hen worden gesteld, en deze normen weer niet altijd aansluiten bij de heersende verwachtingen van de maatschappij of het handelen van accountants. De werkelijkheid zoals accountants die ervaren op basis van hun controle kan dus afwijken van de interpretatie van de werkelijkheid door de maatschappij. Wordt er voldoende actie ondernomen om deze kloof te verkleinen? Macintosh (2009) is kritisch en pleit voor een herbezinning op de rol van accountants omdat zij in feite hun maatschappelijke plicht ontlopen door deze kloof tussen objectiviteit en subjectiviteit te laten voortbestaan of te marginaliseren. Op basis van een uitgebreide literatuurstudie concludeert Quick (2020) dat de verwachtingskloof al meer dan 50 jaar bestaat en dat het tot op heden niet is gelukt deze te dichten. Of dit nu te maken heeft met onredelijke verwachtingen van de gebruikers of dat accountants het ondanks vele pogingen (zoals de uitgebreide controleverklaring) niet lukt om deze kloof te dichten, is een tot op heden niet beantwoorde vraag (Majoor 2020).

Het rapporteren van AQI’s lijkt een deugdzame stap om de kloof tussen wat accountants doen en wat de maatschappij daarvan ziet te verkleinen (FRC 2020). Daarmee moet niet worden gedacht dat objectief kan worden vastgesteld dat accountants hun werk goed hebben gedaan. AQI’s bieden daarom waarschijnlijk niet het vertrouwen dat er in het debat rond de toekomst van het accountantsberoep aan pleegt te worden gekoppeld. Subjectieve normen en professionele oordeelsvorming van accountants spelen hierin een belangrijke rol.

Bovenop het reductionisme in de totstandkoming van AQI’s, zijn er kritische kanttekeningen te plaatsen bij het normenkader om deze AQI’s te beoordelen. AQI’s zijn een cijfermatige afgeleide van het sociaal geconstrueerde fenomeen controlekwaliteit. Dit fenomeen is niet eenduidig te definiëren of te meten, zoals we in het voorafgaande hebben aangegeven. Hierdoor is het onmogelijk om eenduidige normen te ontwikkelen om de AQI’s van diverse accountantsorganisaties met elkaar te vergelijken. Toch zal deze vergelijking mogelijk snel worden gemaakt zodra AQI’s zijn geïntroduceerd (FRC 2020). Een voorbeeld is het aantal bevindingen uit interne kwaliteitsreviews. Waarom is een lagere score op deze AQI een indicatie van een hogere controlekwaliteit? Dit lagere aantal bevindingen kan namelijk worden beïnvloed door een veelheid aan factoren, zoals de kwaliteit van de interne reviewers om fouten te signaleren, de overtuigingskracht van de betrokken audit partners om bevindingen te weerleggen, de kwaliteit van het controleteam om goede controles uit te voeren en/of de focus van accountantsorganisaties op cliënten met een laag risicoprofiel waar minder snel fouten worden gemaakt in de accountantscontrole. Het gevolg is dat accountants worden afgerekend op grond van sterk subjectieve cijfers zonder dat zij inzicht hebben kunnen geven in de morele overwegingen die een rol hebben gespeeld in de uitvoering van hun werkzaamheden. Kortom, de cijfers gaan gepaard met een schijn van eenduidigheid maar vertellen niet het hele verhaal.

Accountants hebben een belangrijke rol in de maatschappij met betrekking tot het controleren van jaarrekeningen. Hiermee leveren zij een bijdrage aan het inzicht in de complexe werkelijkheid van organisaties. Het kwaliteitsniveau van deze bijdrage kan variëren per accountant, controleteam, gecontroleerde organisatie en accountantsorganisatie. Inherent aan de functie van accountantscontrole is dat controlekwaliteit niet op een objectieve wijze kan worden gemeten, dat er sprake is van reductionisme in het samenstellen en controleren van jaarrekeningen en dat het normenkader voor een groot gedeelte is gebaseerd op principes die op meerdere manieren geïnterpreteerd kunnen worden (Briloff 1972; Morgan 1988). Het rapporteren van AQI’s zal hier volgens ons niets aan veranderen en zal de verwachtingskloof wellicht eerder vergroten dan verkleinen als gevolg van de onmogelijkheid om eenduidige normen voor AQI’s te bepalen die boven alle twijfel verheven zijn. De tragiek van AQI’s is daarmee dat deze cijfermatige poging om meer inzicht te geven in de complexiteit van accountantscontrole wel eens zou kunnen leiden tot een grotere spraakverwarring over wat accountants precies hebben gezien of geconstateerd en hoe zij dat hebben gewogen.

In hun opgestelde raamwerk van AQI’s, identificeren Knechel et al. (2013) vijf fundamentele kenmerken die van invloed zijn op controlekwaliteit: (1) economische motieven, (2) een onzekere en niet observeerbare uitkomst, (3) het unieke karakter van iedere controleopdracht, (4) het doorlopen van een systematisch proces en (5) individuele oordeelsvorming van professionals. Deze kenmerken impliceren dat een accountantscontrole een activiteit is waarin individuele accountants in iedere controleopdracht weloverwogen keuzes maken die aanwijsbaar zijn gevoed vanuit hun training, kennis en ervaring (Standaard 200). Daarnaast wordt verondersteld dat accountants een professioneel-kritische instelling hebben (Standaard 200). Deze kenmerken maken dat iedere controleopdracht uniek is en dat controlekwaliteit in hoge mate wordt bepaald door het toepassen van individuele vaardigheden. Geaggregeerde indicatoren zijn daarom niet in staat om een integraal en representatief beeld van de professionele activiteiten van accountants te geven.

Veel AQI’s zijn gericht op het vierde kenmerk zoals geïdentificeerd door Knechel et al. (2013), namelijk de kwaliteit van het controleproces. Kwaliteit wordt dan bijvoorbeeld tot uitdrukking gebracht in het aantal trainingsuren, het aantal kwaliteitsreviews, de ‘span of control’ van audit partners, het aantal experts of specialisten dat is betrokken bij complexe controleopdrachten, het aantal jaar ervaring en de investeringen in nieuwe controlemethodologie en -tools (FRC 2020; Majoor 2016). Deze indicatoren zijn eenvoudig te meten maar geven geen inzicht in de overige kenmerken van controlekwaliteit die veelal minder tastbaar en zichtbaar zijn. Daarnaast zijn deze AQI’s vooral gericht op de inputzijde van controlekwaliteit en veel minder op het proces waarin professionals afwegingen maken op basis van unieke omstandigheden. In de kwaliteitsbeleving van het maatschappelijk verkeer is het resultaat van deze unieke afwegingen op basis van een ethische en kritische houding van accountants belangrijker dan de meer generieke en rationele vaktechnische inspanningen die zijn geleverd.

In het zoeken naar een manier om met tragiek om te gaan nemen wij een belangrijk advies van Aristoteles ter harte (zie ook Karssing 2018). Volgens Aristoteles is het goede, het deugdzame, het midden tussen twee uitersten. Om het juiste midden te vinden moet rekening worden gehouden met alle omstandigheden die in een bepaalde situatie een rol spelen. Hierbij is het in de eerste plaats belangrijk om inzicht te krijgen in de twee uitersten. Daarna kan de beweging naar het midden worden gemaakt. Deze zoektocht naar het midden kan ook worden toegepast bij tragiek.

De twee uitersten bij het omgaan met tragiek zijn hoogmoed en fatalisme. Hoogmoed ontkent de tragiek of denkt dat de tragiek kan worden afgewend. Bij hoogmoed gaat het om overdreven trots, overmoed en grootheidswaanzin. Bijvoorbeeld: we leven in een maakbare wereld waarin (bijna) alles kan worden gemeten, waarin we (bijna) alles weten en waarin we verder komen door nader onderzoek te doen en/of de juiste risicomodellen te implementeren. Dus, wie op de juiste knoppen drukt, krijgt het beoogde resultaat. En als er dan toch gebeurtenissen zijn die we niet hadden voorzien – als iets wat ons van buitenaf overkomt – dan noemen we dat geen tragiek, maar een gebrek aan kennis of een verkeerd ontwerp. Kortom, het leven is maakbaar, we kunnen actief ons lot beheersen. En als iemand faalt? Dan heeft diegene dat aan zichzelf te wijten. De held schiet tekort, faalt en is schuldig. Terecht dat hij vervolgens zijn ogen uitsteekt. Het is daarom een vorm van hoogmoed om de tragiek in het rapporteren van AQI’s te ontkennen of te denken dat controlekwaliteit maakbaar en meetbaar is.

Fatalisme is het andere uiterste van het omgaan met tragiek. Het staat voor gelatenheid en slachtofferschap en erkent tegelijkertijd dat mislukking bij het leven hoort. Hoewel fatalisme de tragische dimensie van het menselijk handelen erkent en daarmee recht doet aan de werkelijkheid, zakt het weg in passiviteit en klagen. Wat daarna overblijft is het lijdzaam meegaan in tragiek: we zijn allemaal slachtoffers, onschuldige slachtoffers, maar wel gekwetst. Er is weinig anders te doen dan stilzitten en accepteren dat men geschoren wordt. Daar vloeit mogelijk enige rust uit voort, want geschoren worden is onvermijdelijk. Het onvermijdelijke voor de accountancysector is op dit moment dat er AQI’s moeten worden gerapporteerd. In deze vorm van gelatenheid vervallen we van de mythe van de almacht in de mythe van het slachtofferschap (Dohmen 2007).

In het omgaan met tragiek is het in de eerste plaats belangrijk te erkennen dat tragiek bestaat. Vervolgens is het de kunst om het midden te zoeken tussen hoogmoed en fatalisme. Wij zien hier vijf aanknopingspunten voor:

• Mededogen
• Bescheiden trots
• Kwetsbaar opstellen
• Aan de slag met verhalen
• Permanent beraad accountancy

De tragische held streeft ‘het goede’ na, maar realiseert door actief te handelen precies het tegendeel van wat hij beoogde. Is hij schuldig? Verdient hij straf en blaam? Een held is niet slechts slachtoffer van de omstandigheden (fatalisme), maar is ook geen heer en meester van de omstandigheden, waardoor al wat hij doet en bereikt hem volledig aan te rekenen is (hoogmoed). In dergelijke situaties past enig mededogen bij het beoordelen van mensen; heb oog voor de rol van tragiek. Dat geldt niet alleen voor het beoordelen van anderen, maar zeker ook voor het beoordelen van jezelf. Maak jezelf en anderen niet meer verwijten dan terecht is.

Het is belangrijk om mededogen te hebben met de accountants die AQI’s rapporteren omdat deze activiteit veel bronnen van tragiek bevat. Datzelfde geldt voor de controlewerkzaamheden die accountants dagelijks uitvoeren en de fouten die daarbij (kunnen) worden gemaakt. Accountants zijn geen slachtoffer van fraude bij hun cliënten, maar zijn ook geen heer en meester in het ontdekken van fraude. Het zoeken naar het deugdzame midden begint met het zien van de omstandigheden die ongemerkt een grote invloed kunnen hebben op de uitkomst van het controleproces (‘het goede’ versus ‘het kwade’).

Mensen zijn normaliter trots wanneer ze iets goed doen en dit ook door anderen wordt erkend. Dat draagt bij aan hun zelfrespect en eigenwaarde. Trots is daarmee een belangrijke drijfveer om vooruit te komen in het leven. Net zoals de omstandigheden bij de tragische held een rol hebben gespeeld in de mislukking, wordt het slagen van de trotse held mede bepaald door de omstandigheden die niet zelf zijn gekozen. Voor de tragische held is mededogen nodig om fatalisme te voorkomen. Omgekeerd is bescheidenheid nodig voor de trotse held om hoogmoed te voorkomen.

We kunnen niet eenduidig vaststellen wat de kwaliteit is van accountantscontrole. Het rapporteren van AQI’s gaat hier niets aan veranderen, hoeveel indicatoren we ook gebruiken. Op die manier lijkt kwaliteit op waarheid. Zoals wetenschapsfilosoof Popper (1963) al aangaf: we kunnen geen criteria benoemen voor waarheid en we kunnen niet aangeven hoe we kunnen bepalen of een bepaalde uitspraak waar is. Maar onze kennis kan zich wel ontwikkelen door te leren. Hetzelfde geldt voor controlekwaliteit: ook al hebben we geen eenduidige criteria voor het vaststellen van kwaliteit, de kwaliteit van de uitgevoerde controles kan zich wel ontwikkelen. De vraag is wat we daarmee precies gaan zien en wat daarvoor nodig is. Het vraagt volgens ons een kwetsbare opstelling waarin accountants de tragiek zichtbaar maken en omarmen.

De maatschappelijke beeldvorming over accountants zit ergens tussen hoogmoed – wij weten alles beter, luister en vertrouw ons – en fatalisme – sorry, wij modderen ook maar wat aan en maken vaak fouten. Ook in deze beeldvorming is het schipperen tussen twee uitersten. Accountants maken de tragische dimensie van hun werk zichtbaar door de dilemma’s die zij tegenkomen te benoemen en hun worstelingen te laten zien. In het publieke debat zou meer ruimte moeten zijn voor accountants die laten zien welke lessen zij hebben geleerd van de fouten die zijn gemaakt, zonder dat ze gelijk worden afgerekend door de maatschappij. Hiermee kunnen onze gedachten over controlekwaliteit verder ontwikkelen. Dit vereist weliswaar een aanpassing van wet- en regelgeving omtrent aansprakelijkheid en geheimhouding, maar kan mogelijk bijdragen aan het voorkomen dat accountants zich de ogen uitsteken en de professie vaarwel zeggen.

We kunnen niet alles meten of maken. Het is hoogmoedig om te denken dat dit wel kan en fatalistisch om te ontkennen dat het nodig is. Meet daarom het meetbare, maar beweer niet dat alle aspecten van kwaliteit meetbaar zijn of tot cijfers kunnen worden gereduceerd. Dat mag echter geen vrijbrief zijn om achterover te leunen, want het publiek heeft recht op verantwoording door accountants. Anders kunnen accountants hun rol als vertrouwenspersoon van het maatschappelijk verkeer niet waarmaken. Daarom vinden wij het noodzakelijk dat naast een kwantitatieve verantwoording ook kwalitatief – met woorden – inzicht wordt gegeven in de aspecten en omstandigheden ten aanzien van controlekwaliteit. De tekortkoming van cijfers en het belang van het achterliggende verhaal werd driekwart eeuw geleden al opgemerkt door de Nederlandse historicus Johan Huizinga: “In het getal bezwijkt het verhaal” (Heijne 2020, p. 48).

In het verhaal bij de AQI’s is het belangrijk om zowel de kracht als de tekortkomingen uit te leggen. Vertel dus het hele verhaal en beperk dat niet tot enkele kwantitatieve AQI’s die inzicht geven in een beperkt onderdeel van controlekwaliteit. Dat staat werkelijke verandering en innovatie in de weg. Accountants moeten het verhaal zelf vertellen en daarmee inzicht geven in de controlekwaliteit die zij realiseren.

Tot slot: we leven in een wereld vol systemen, instituties en machtsconstellaties met een eigen dwingende logica, die goed handelen zoals bedoeld in Griekse tragedies moeilijker maken of zelfs onmogelijk (De Mul 2006). Dit geldt ook voor de discussies over de toekomst van de accountancysector waar veel verschillende partijen bij betrokken zijn. Iedereen probeert ‘het goede’ te doen en loopt het risico om als tragische held te eindigen. Alleen, er zijn geen schuldigen aan te wijzen – of we zijn het allemaal – en dan nog, om de Schotse socioloog Ferguson te parafraseren: systemen, instituties en machtsconstellaties zijn misschien het resultaat van menselijk handelen, maar niet per se van een menselijk ontwerp (vgl. De Mul 2006, p. 48). Dit betekent niet dat een menselijk ontwerp is uitgesloten of niet in enige vorm zou moeten worden nagestreefd. In het schipperen tussen hoogmoed en fatalisme zien wij daarom een belangrijke rol weggelegd voor een permanent beraad over controlekwaliteit. Een dergelijk beraad is een dialoog tussen accountants, toezichthouders, gebruikers, cliënten, beleidsmedewerkers, wetenschappers en media. Een beraad over de wederzijdse verwachtingen. Over het realiteitsgehalte van het beroep. Over het reductionisme in het opstellen en controleren van jaarrekeningen. Over de dilemma’s en de worstelingen die accountants, maar wellicht ook andere partijen, meemaken. Om elkaar beter te begrijpen. Om de verwachtingen af te stemmen. En om samen te kijken hoe controlekwaliteit steeds verder kan ontwikkelen.